Özel Öğrenme Güçlüğü

Özel Öğrenme güçlüğü, bir çocuğun zekası normal yada normalin üstünde olmasına rağmen dinleme, düşünme, anlama, kendini ifade etme, okuma-yazma veya matematik becerilerinde yaşıtlarına ve zekasına oranla düşük başarı göstermesidir.

Zeka düzeyi normal veya normalin üzerinde olmasına rağmen bilgileri almada ve işlemlemede zorlanılan, organize olmada problem yaşanan nöro-gelişimsel bir bozukluktur

Özel öğrenme güçlüğünün çeşitleri

  • Disleksi (okuma güçlüğü) Okurken atlama, anlamı bozma, harf – ses uyumu bozukluğu, hızlı okuyamama, harflerin ya da hecelerin yerini değiştirme, heceleme ya da anlamama gibi bir takım bozukluklar görülür.
  • Disgrafi (yazma güçlüğü)  Yazım hataları, okunaksız ve düzensiz el yazısı, bazı harf, rakam ve sözcükleri ters yazma, b-d, m-n, ı-i, d-t, g-ğ, g-y gibi harfleri karıştırma, sözcükler arasında boşluk bırakmadan ya da sözcüğü birkaç parçaya bölerek yazma gibi bozuklulara rastlanır.
  • Diskalkuli (aritmetik bozukluk) Matematik terimlerini, kavramları anlayamama, sayı ve sembolleri tanıyamama, gerekli sembolleri kullanma, eldeli sayıları toplamayı unutma, çarpım tablosunu öğrenmede sınıf arkadaşlarına göre çok geri kalma, problem çözümünde izlenecek adımlara karar verememe biçiminde kendisini gösteren bozukluklarla karşılaşılır

Özel Öğrenme Güçlüğü Belirtileri

Okul Öncesi Dönem

  • Okul öncesi dönem Dil Alanındaki belirtiler
    • Geç konuşmak
    • Yetersiz sözcük dağarcığı
    • İsimlendirme güçlüğü
    • Telaffuz sorunları
    • Temel sözcükler karıştırmak
  • Okul öncesi dönem Motor Becerileri Alanındaki belirtiler
    • Geometrik şekilleri çizmede güçlük
    • Kalemi hatalı tutmak
    • Koordinasyon güçlüğü (bisiklet sürmek, ip atlamak vb.)
    • Sakarlık, kazaya yatkınlık
    • El tercihinde gecikme
  • Okul öncesi dönemde kavram alanındaki belirtiler
    • Zaman, mekan sorunları
    • Sağ-sol öğrenmede güçlük)
  • Okul öncesi dönem Dikkat-Bellek sorunları
    • Dikkat ve konsantrasyon güçlükleri
    • Kitabı ters tutmak
    • Sözlü yönergeleri dinleme ve izlemede güçlük
    • Kıpır kıpır olmak
  • Okul öncesi dönem algısal alandaki güçlükler
    • Benzer sembolleri ayırt etme güçlüğü, benzerlik-farklılık kavramının gelişmesinde güçlükler.
    • Figür-zemin ayrımlaştırma güçlükleri
    • Sözel yönergeleri karıştırma
    • Uyaranları sınıflandırma
    • Gruplandırma
    • Sıralama güçlükleri
    • Yön karıştırmak (kitabı ters tutmak, ayakkabıları ters giymek)

İlk Öğretim Dönemi Belirtileri

  • Okuma becerisi ile ilgili güçlükler
    • Harf-ses ilişkisi kurmakta zorlanır (bazı harflerin seslerini öğrenemez, harfin şekli ile sesini birleştiremez)
    • Harfleri karıştırır (b-d, b-p, m-n, b-m, s-z, 6-9)
    • Kelimeleri hecelerken ya da harflerine ayırırken zorlanır.
    • Okurken heceleri ya da sözcükleri ters çevirir ( ne- en, çok-koç, için-çini, gibi )
  • Yazma becerisi ile ilgili güçlükler
    • Yaşıtlarına oranla el yazısı okunaksız ve yazma hızı yavaştır
    • Yazarken bazı harf ve sayıları, kelimeleri ters yazar, karıştırır (b-d, b-p, m-n, z-s, d-t, f-v, b-m, ğ-g-y, l-r-n, noktalı harfler, 6-9, 2-5 gibi)
    • Yazarken bazı harfleri, heceleri atlar ya da ekler
    • Yazarken heceleri ya da sözcüğü ters çevirir (ve-ev, kat-tak)
    • Tahtadaki yazıyı defterine çekerken ya da öğretmenin okuduğunu defterine yazarken zorlanır
    • Yazarken kelimeler arasında hiç boşluk bırakmaz ya da bir kelimeyi iki-üç parçaya bölerek yazar (kalem, yapa bilmektedir gibi)
    • Defterleri düzensizdir, satırı ve sayfayı iyi kullanamaz
    • Gecikmiş DOMİNANS, çapraz lateralleşme sıktır, el tercihleri gerçekleşmediğinden yazısı olumsuz etkilenir
    • İmla ve noktalama hataları yapar (küçük-büyük harf, noktalama, hece bölme hataları gibi)
    • Yazılı olarak kendilerini ifade etmekte zorlanır
  • Aritmetik becerisi ile ilgili güçlükler
    • Sayı kavramını anlamakta güçlük çeker (beş mi- bir mi büyüktür, hangisi az gibi)
    • Bazı aritmetik sembolleri , öğrenmekte zorlanır, karıştırır (+ yerine x gibi)
    • Sayıları karıştırır (6-9, 4-7, 2-5, 12-21 gibi )
    • Geometrik şekilleri çizmekte, isimlendirmekte zorlanır.
    • Matematiksel işlemde, sağdan değil soldan başlar
    • Çarpım tablosunu öğrenemez.
    • Problemi çözüme götürecek işleme karar veremez.
    • Akıl yürütmekte zorlanır.
    • Kesir ve grafikleri kavrayamaz.
    • Saati öğrenmekte zorlanır.
    • Ölçüm ve olasılık hesaplarında güçlük çeker.
    • Akıldan doğru çözdüğü pek çok problemi kağıt kalemle çözemez.
  • Sıraya koyma becerisi ile ilgili güçlükler.
    • Haftanın günlerini, ayları, mevsimleri, sayıları, harfleri sıraya koyamaz ve karıştırır.
    • Belirli bir sıra içinde yapılması ya da bilinmesi gereken şeylerin sırasını karıştırır.
    • Dinlediği, okuduğu bir öyküyü anlatması istendiğinde öykünün başını sonunu karıştırır.
    • Sözlü ya da yazılı olarak düşüncelerini sırayla ifade etmekte güçlük çeker
  • Sosyal duygusal sorunlar
    • Yaşıtlarına göre daha çocuksudurlar, düşünmeden aklına eseni yaparlar, eleştirildiğinde aşırı tepki gösterir, öfkelenir ya da dikkate almaz (eleştiriye töleransı azdır)
    • Sosyal çevrenin sözel olmayan ipuçlarını anlamakta zorlanır, jest ve mimikleri doğru yorumlayamaz.
    • Arkadaş ilişkilerinde ( ilişki kurmakta ve sürdürmekte ) zorluklar yaşar
    • Hayal kurarlar ve dalgındırlar.
    • Değişikliklere zor uyum sağlarlar.
    • Duygulanımları sık değişir
    • Kendisine güveni azdır (benlik saygısı düşüktür).
    • Öğrenme ile ilgili çok sayıda travmatik yaşantıları vardır.
    • Enuresis, enkopresis, karın ağrısı, okul reddi, okuldan kaçma gibi sekonder davranış bozuklukları görülür.
  • Çalışma Alışkanlığı
    • Ödevlerini alamaz ya da eksik alır.
    • Ev ödevlerini yaparken yavaş ve verimsizdir.
    • Ders çalışırken sık sık ara verir, çabuk sıkılır.
    • Ders çalışmayı ( okuma-yazma faaliyetlerini) sevmez.
    • Ödevlerini yaparken birilerinin yardımına gereksinim duyar.
    • Güçlükleri; ürettiği işin kalitesini etkiler.
    • Başarılı olmadığı hevesi çabuk kırılır ve kolay vazgeçer.